Enflasyonda yıllardır pembe tablo çizen Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) şimdi de halkın zenginleştiğini ilan etti. Vatandaş açlık sınırında yaşıyor ama TÜİK’e göre, kişi başına milli gelirimiz rekor kırdı ve 17 bin 174 dolara çıktı. Türkiye ekonomisi de 6 ayda dolar bazında yüzde 8.5 büyüyerek 1.5 trilyon dolara yaklaştı. Ancak inşaat sayesinde büyümüş görünsek de tarımı kaybettik. Ülkeyi besleyen tarım sektörü büyüyemediği gibi yüzde 3.5 oranında küçüldü. Veri önümüzdeki dönemde gıdanın daha da pahalanacağının, tarım ithalatının artacağının tehlikeli sinyalini verdi. TÜİK bu yılın 2’nci çeyrek büyüme verilerini açıkladı.
VATANDAŞ DA ZENGİNLEŞMİŞ
Resmi verilere göre Türkiye ekonomisi bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.8, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 1.6 büyüdü. Böylece 2024 yılını 44 trilyon 587 milyar TL ve 1 trilyon 358 milyar dolar ekonomik büyüklükle kapatan Türkiye ekonomisi haziran sonu itibarıyla 52.4 trilyon TL ve 1 trilyon 474 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştı. TÜİK geçen yıl Türkiye’nin yıllık milli gelirini 1 trilyon 322 milyar dolar olarak ölçmüştü. Bu geliri 36 milyar yükselterek 1 trilyon 358 milyar dolara revize etti.
TÜİK verilerine göre, son 4 çeyreklik dönemi kapsayan son 1 yıllık dönemde milli gelirimiz 115.4 milyar dolar birden artarken vatandaşın geliri de büyüdü. 2024 sonunda 15 bin 463 dolar açıklanan kişi başına gelirimiz bu yıl haziran sonu itibarıyla 17 bin 174 doları aştı. Yüksek enflasyon ve doların baskılanması sayesinde vatandaş resmi verilerde ‘zengin’ göründü.
Ekonomistler ne dedi?
‘Büyümenin kalitesi tartışılır durumda’
Prof. Dr. Emre Alkin, “Efektif talebi sakinleştirmeden enflasyon kalıcı düşmeyecek, kısa vadeli başarıların ardından uzun vadeli sıkıntılar yaşanacak. Büyümenin kalitesi de tartışılır durumda gözüküyor. ‘Buna da şükür’ diyoruz her zaman ancak, tecrübe edilen ile açıklanan farklı olunca endişeleniyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Emeğin aldığı pay azaldı’
Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, “İkinci çeyrekte daha önceki çeyreklerde olduğu gibi yine inşaat sektörü öne çıktı. Tarım sektöründe ise sert düşüş devam ediyor” ifadelerini kullandı. Yılmaz, “Büyümeden emeğin, bir başka deyişle işgücüne yapılan ödemelerin aldığı pay azaldı” değerlendirmesini yaptı.
‘Faiz indiriminde ikilem var’
İris Cibre, büyüme ile faiz arasındaki ikilime vurgu yaptı. ‘Piyasa aktivitesi bu hızda devam ederken, eylülde 300 baz puan faiz indirimi gelebilir mi’ diye soran Cibre, faiz indirimi gerçekleşmezse gelir dağılımının daha da bozulacağını, faiz indirilirse de enflasyonda zora girileceğini belirtti.
İnşaat coştu tarım çöktü
İkinci çeyrekte en hızlı büyüme yüzde 10.9’la inşaat sektöründe gerçekleşti. İnşaatı yüzde 7.1’lik büyümeyle bilgi, iletişim ve yüzde 5.6 büyümeyle ticaret takip ederken sanayinin yüzde 6.1 büyümesi sevindirdi. Ancak tarım sektörü yüzde 3.5 oranında küçüldü. Kamu bütçeden eğitim, sağlık ve sosyal kesimlere yaptığı harcamayı kesti, kamu harcaması yüzde 1.2 azaldı. Bu dönemde ihracattaki artış yüzde 1.7 artarken ithalattaki büyüme yüzde 8.8’e çıktı. İşgücü ödemelerinin milli gelir içerisindeki payı ise 4.5 puan birden düşerek 38.4’e geriledi.
Bakan Şimşek: Program başarılı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ekonomisin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4.8 büyümesine ilişkin “Yıllık büyümedeki artışla birlikte dezenflasyonun sürmesi uygulanan programın başarısını ortaya koyuyor” ifadesini kullandı. Şimşek, ayrıca milli gelir serilerinde ‘Uyumlaştırılmış Avrupa Revizyon Politikası’ çerçevesinde revizyon yapıldığını belirtti.